اتاق تمیز به چه فضایی اطلاق می شود و کفپوش مناسب آن چه مشخصاتی دارد؟
مطابق با استاندارد ISO 14644-1 اتاق تمیز به اتاقی گفته میشود که به منظور تولید و یا تحقیقات علمی و صنعتی حساس به آلودگی، در آن غلظت ذرات معلق در هوا کنترل شده و برای حداقل سازی ورود، ایجاد و حضور ذرات و میکروبها درون اتاق ساخته و مورد استفاده قرار میگیرد. این اتاق ها در صتایع داروسازی، پزشکی، تولید مواد غذایی و آزمایشگاههای زیست شناسی، میکروالکترونیک, دفاعی و مانند آن کاربرد دارد. در این اتاق پارامترهای مرتبط دیگر نیز مانند دما، رطوبت و فشار هوا نیز تحت کنترل هستند.
تمامی مراحل تولید محصولات دارویی بر اساس مقررات بایستی در اتاق های تمیز صورت گیرد.
میزان پاکیزگی اتاق تمیز:
اتاق های تمیز بر اساس درجه ی پاکیزگی مورد نیاز در مرحله ی تولیدی که از آن اتاق استفاده می شود به چند دسته طبقه بندی می شوند. این طبقه بندی براساس تعداد ذرات موجود در واحد حجم صورت می گیرد.
تهویه در اتاقهای تمیز به دو صورت یکطرفه یا متلاطم میباشند که قبل از ورود به اتاق تمیز توسط دستگاه مخصوص تصفیه و فیلتر میشوند. کارکنان این اتاقها از دوش هوا که در اتاق مخصوصی در ورود به سالن تعبیه شده میگذرند و همواره از لباسهای مخصوص و پوشیده مثل روپوش، کلاه، ماسک،دستکش، کفش ویژه و... استفاده می کنند.
منابع ایجاد آلودگی در اتاق های تمیز عبارتند از:
- دیوارها، کف، سقف، رنگ، پوشش ها، مواد مورد استفاده در ساخت اتاق، ذرات معلق ناشی از تهویه ی هوا
- تجهیزات: ذرات ناشی از سایش و اصطکاک، ارتعاشات، وسایل نظافت و وسایلی که به داخل اتاق آورده می شوند.
- افراد: پوسته های پوست، روغن، مو، بزاق، مواد آرایشی، عطر و گرد و غبار موجود در لباس
- آلودگی های محتمل که باید از ایجاد آن ها در اتاق تمیز جلوگیری نمود:
o میکرو اورگانیسم ها: ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها
o ذرات: الیاف لباس، تجهیزات، رنگ
کفپوش مورد استفاده در اتاق های تمیز بایستی چه ویژگی هایی داشته باشد؟
یکی از موارد اساسی در حفظ پاکیزگی اتاق تمیز، دستیابی به الزامات قانونی آن، رعایت نکاتی در زمان ساخت و تجهیز آن است. از جمله بایستی کلیه فضاهایی که امکان تجمع ذرات و گرد و غبار در آن ها وجود دارند حذف شوند. کف، دیوارها و سقف باید غیرقابل نفوذ بوده و تمیز کردن آنها نیز آسان باشد. برای نمونه استفاده از کاشی، سرامیک، موزائیک و سنگ در کف و دیوارهای اتاق تمیز صحیح نمی باشد؛ زیرا درزهای بین آن ها محلی برای تجمع گرد و غبار و رشد و نمو میکرو ارگانیسم ها فراهم می آورد. توصیه می شود کف اتاق های تمیز با کفپوش های یکپارچه و بدون درز رزینی پوشش داده شود. چرا که نه تنها فاقد درز هستند بلکه به دلیل مقاومت به سایش بسیار بالای آن ها از سطح گرد و غبار ساطع نشده و مقاومت شیمیایی بسیار بالای آن ها امکان استفاده از مواد ضد عفونی کننده را فراهم می آورد. همچنین در صورت استفاده از این کفپوش ها امکان ایجاد قرنیز در محل اتصال کف به دیوار به صورت یکپارچه و متصل به کف وجود دارد به گونه ای که محل اتصال کف به دیوار دارای زوایای 90 درجه نباشد.
